Europe’s got talent. But talent needs to be nurtured, especially as the EU is going through important demographic transition. This is even more needed in regions that suffer from a shrinking labour force and a low share of persons with a tertiary education, and in regions hit by the departure of young people.

If left unaddressed, this transition will trigger new and growing territorial disparities as regions age and fall behind in number and skills of their workforce. It can change Europe’s demographic landscapes hampering the resilience and competitiveness of the EU.

Ensuring that regions facing a talent development trap become more resilient and attractive is crucial in the EU’s commitment of leaving nobody and no place behind.

This is why the Commission is launching the ‘Talent Booster Mechanism’. This Mechanism will support EU regions affected by the accelerated decline of their working age population to train, retain and attract the people, the skills and the competences needed to address the impact of the demographic transition.

The Mechanism is presented in today’s Communication on Harnessing Talent in Europe’s Regions and is the first key initiative in 2023 contributing to the European Year of Skills as proposed by the Commission, which aims to bring a fresh impetus for re- and upskilling. The Communication offers tailor-made, place based and multi-dimensional solutions, including the use of existing EU funds and initiatives to support regions most affected by the ongoing demographic transition and its side-effects and prevent the emergence of new and increased territorial disparities in the EU.

The Commission is also publishing today its 2023 Report on the Impact of Demographic Change, which updates the Demography Report of 2020. It revisits the demographic trends and the impacts that had been identified in light of recent developments, such as Brexit, Covid or the Russian military aggression against Ukraine. The Report stresses that, to ensure future prosperity and well-being in the EU, it is crucial to address the challenges brought about by the demographic transition. These challenges include an ageing as well as declining population, and a shrinking working-age population, but also increasing territorial disparities, including a growing urban-rural divide. The Report looks into how and if the established demographic patterns are accelerated or disrupted, and when they take place, if the disruptions are transitory, or have a lasting impact on demographic change.

The ‘talent development trap’ in some EU Regions

EU Member States are facing a sharp decline of their working age population. This population has decreased by 3.5 million people between 2015 and 2020 and is expected to shed an additional 35 million people by 2050.

82 regions in 16 Member States (accounting for almost 30% of the EU population) are severely affected by this decline of the working age population, a low share of university and higher-education graduates, or a negative mobility of their population aged 15-39. These regions face specific structural challenges such as inefficiencies in labour market, education, training and adult learning systems, low performance in the areas of innovation, public governance or business development, and low access to services. By addressing these challenges, the regions could attract more skilled workers. Several of these regions are already in a ‘talent development trap’ while the others face this risk in the near future. If left unaddressed this situation will threaten the long-term prosperity of the EU.

A new EU mechanism: the ‘Talent Booster Mechanism’

The Commission will develop the Talent Booster Mechanism based on 8 pillars:

1. A new pilotproject will be launched in 2023 to help regions facing a ‘talent development trap’ elaborate, consolidate, develop and implement tailored and comprehensive strategies, as well as to identify relevant projects, to train, attract and retain skilled workers. Support will be provided to pilot regions selected on the basis of an open call.
2. A new initiative on ‘Smart adaptation of regions to demographic transition’ will kick off in 2023 to help regions with higher rates of departure of their young people to adapt to the demographic transition and invest in talent development through tailored place-based policies. Benefiting regions will be selected on the basis of an open call.
3. The Technical Support Instrument(TSI) will support Member States, upon demand under the TSI 2023 call, with reforms at national and regional level, necessary to address the shrinking of the working-age population, the lack of skills and respond to local market needs.
4. Cohesion Policyprogrammes and the Interregional Innovation Investments will stimulate innovation and opportunities for high-skill jobs and thus contribute improving possibilities to retain and attract talents in these regions.
5. A new call for innovative actions will be launched under the‘European Urban Initiative‘ to test place-based solutions led by shrinking cities that address the challenges of developing, retaining and attracting skilled workers.
6. EU initiativesthat support the development of talents will be signposted on a dedicated webpage. This will provide easier access to information to interested regions about EU policies in areas such as research and innovation, training, education, and youth mobility.
7. Experiences will be exchanged and good practices will be disseminated: regions will have the possibility to set up thematic and regional working groups to address specific professional or territorial challenges.
8. The analytical knowledgerequired to support and facilitate evidence-based policies on regional development and migration will be further developed.

Unleashing talent through existing EU funds and initiatives

The Communication also highlights how existing EU instruments and policies can support economic revitalisation and the development of the right skills to attract high-potential activities in the affected regions, including through the steer of the European Semester. Among others, the new European Innovation Agenda that sets out the Deep Tech Talent Initiative, a specific flagship to respond to the talent gap in deep tech sectors, integrating all regions in Europe.

The Communication also stresses how Cohesion Policy is and will continue to help these regions to diversify their economy, upgrade the accessibility to services, boost the efficiency of public administration and ensure the involvement of the regional and local authorities through dedicated place-based strategies.

Finally, it offers many examples of national and regional initiatives and best practices that effectively address the structural challenges in a local context, enhancing the regions’ attractiveness for talents. To facilitate mutual learning, the Commission continues to work with national authorities, mapping the most acute demographic challenges they have identified as well as examples of policies and projects aimed at managing the impacts of demographic change.

Next steps

The Commission will regularly report on the implementation of this Communication.

Background

Addressing demographic change is key to building a fairer and more resilient society. As the on-going demographic transition affects various policy areas, it requires that policymakers, engage in complex coordination involving all relevant actors at EU, national, regional, and local level. While most of the policy levers dealing with these challenges remain at the national level, the Commission takes account of the implications and impact of demographic change in its policy proposals.

The Commission already adopted a Report on the Impact of Demographic Change in Europe in 2020, which paved the way for further initiatives in 2021 with the adoption of the Green paper on ageing and the Long-term vision for the EU’s rural areas towards 2040.

Among the most recent initiatives at EU level which support Member States in dealing with demographic change in various areas and sectors, there is the European Care Strategy with the Council Recommendations on access to affordable, high-quality long-term care and early childhood education and care, the EU Comprehensive Strategy on the Rights of the Child and the European Child Guarantee, Youth Employment Support Package, the Commission Recommendation on Effective active support to employment, the Council Recommendation on ensuring a fair transition to climate neutrality, the Disability Employment Package and the recent proposal to make 2023 the European Year of Skills as well as the Communication on Harnessing Talent in Europe’s regions that was adopted.

Source: European Commission I Press corner (https://bit.ly/3J9yxcw)

 

Αξιοποίηση ταλέντων στην Ευρώπη: νέα ώθηση για τις περιφέρειες της ΕΕ

Υπάρχει ταλέντο στην Ευρώπη. Ωστόσο, το ταλέντο πρέπει να καλλιεργηθεί, ιδίως καθώς η ΕΕ διανύει σημαντική δημογραφική μετάβαση. Αυτό είναι ακόμη πιο αναγκαίο στις περιφέρειες που πλήττονται από συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό και χαμηλό ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και σε περιφέρειες που πλήττονται από τη φυγή των νέων.

Η μετάβαση αυτή, εάν δεν αντιμετωπιστεί, θα προκαλέσει νέες και αυξανόμενες εδαφικές ανισότητες, καθώς οι περιφέρειες «γερνούν» και υστερούν ως προς τον αριθμό και τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού τους. Μπορεί να αλλάξει τα δημογραφικά τοπία της Ευρώπης πλήττοντας την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Η διασφάλιση ότι οι περιφέρειες που είναι αντιμέτωπες με μια τελμάτωση ανάπτυξης ταλέντων θα γίνουν πιο ανθεκτικές και ελκυστικές είναι ζωτικής σημασίας για τη δέσμευση της ΕΕ να μην μείνει κανένα άτομο και κανένας τόπος στο περιθώριο.

Γι’ αυτό η Επιτροπή εγκαινιάζει τον μηχανισμό ενίσχυσης ταλέντων. Ο μηχανισμός αυτός θα στηρίξει τις περιφέρειες της ΕΕ που πλήττονται από την ταχεία μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας όσον αφορά την κατάρτιση, τη διατήρηση και την προσέλκυση των ατόμων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της δημογραφικής μετάβασης.

Ο μηχανισμός παρουσιάζεται στη σημερινή ανακοίνωση με τίτλο «Αξιοποίηση των ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης» και αποτελεί την πρώτη βασική πρωτοβουλία του 2023 που συμβάλει στο Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, όπως προτείνεται από την Επιτροπή, το οποίο έχει ως στόχο να δώσει νέα ώθηση στην απόκτηση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων. Η ανακοίνωση προσφέρει εξατομικευμένες, τοποκεντρικές και πολυδιάστατες λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των υφιστάμενων κονδυλίων και πρωτοβουλιών της ΕΕ για τη στήριξη των περιφερειών που πλήττονται περισσότερο από τη συνεχιζόμενη δημογραφική μετάβαση και τις παράπλευρες επιπτώσεις της, καθώς και για την πρόληψη της εμφάνισης νέων και αυξημένων εδαφικών ανισοτήτων στην ΕΕ.

Η Επιτροπή εκδίδει επίσης σήμερα την έκθεσή της του 2023 σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής, η οποία επικαιροποιεί και αναπτύσσει τη δημογραφική έκθεση του 2020. Επανεξετάζει τις δημογραφικές τάσεις και τις επιπτώσεις που είχαν προσδιοριστεί υπό το πρίσμα των πρόσφατων εξελίξεων, όπως το Brexit, η νόσος COVID-19 ή η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Στην έκθεση τονίζεται ότι για να διασφαλιστεί η μελλοντική ευημερία και ευμάρεια στην ΕΕ, είναι ζωτικής σημασίας να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που δημιουργεί η δημογραφική μετάβαση. Οι προκλήσεις αυτές περιλαμβάνουν τη γήρανση και τη μείωση του πληθυσμού, τη συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, αλλά και την αύξηση των εδαφικών ανισοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου χάσματος μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών. Η έκθεση εξετάζει αν και με ποιον τρόπο οι καθιερωμένες δημογραφικές τάσεις επιταχύνονται ή διαταράσσονται, και πότε προκύπτουν, καθώς και αν οι διαταραχές έχουν μεταβατικό χαρακτήρα ή διαρκή αντίκτυπο στη δημογραφική αλλαγή.

Το «τέλμα ανάπτυξης ταλέντων» σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ

Τα κράτη μέλη της ΕΕ αντιμετωπίζουν απότομη μείωση του πληθυσμού τους σε ηλικία εργασίας. Ο πληθυσμός αυτός μειώθηκε κατά 3,5 εκατ. άτομα από το 2015 έως το 2020 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 35 εκατ. άτομα έως το 2050.

82 περιφέρειες σε 16 κράτη μέλη (που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30 % του πληθυσμού της ΕΕ) πλήττονται σοβαρά από την εν λόγω μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, το χαμηλό ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή την αρνητική κινητικότητα του πληθυσμού τους ηλικίας 15-39 ετών. Οι περιφέρειες αυτές πλήττονται από συγκεκριμένες διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως ανεπάρκειες στην αγορά εργασίας, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τα συστήματα εκπαίδευσης ενηλίκων, χαμηλές επιδόσεις στους τομείς της καινοτομίας, της δημόσιας διακυβέρνησης ή της ανάπτυξης επιχειρήσεων, και χαμηλή πρόσβαση σε υπηρεσίες. Αντιμετωπίζοντας αυτές τις προκλήσεις, οι περιφέρειες θα μπορούσαν να προσελκύσουν περισσότερο ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Αρκετές από αυτές τις περιφέρειες βρίσκονται ήδη σε ένα «τέλμα ανάπτυξης ταλέντων», ενώ οι υπόλοιπες θα έρθουν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο αυτό στο εγγύς μέλλον. Η κατάσταση αυτή, εάν δεν αντιμετωπιστεί, θα απειλήσει τη μακροπρόθεσμη ευημερία της ΕΕ.

Ένας νέος μηχανισμός της ΕΕ: ο «μηχανισμός ενίσχυσης ταλέντων»

Η Επιτροπή θα αναπτύξει τον μηχανισμό ενίσχυσης ταλέντων με βάση 8 πυλώνες:

1. Νέο πιλοτικό έργοπου θα δρομολογηθεί το 2023 για να βοηθήσει τις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν τελμάτωση ανάπτυξης ταλέντων να εκπονήσουν, να εδραιώσουν, να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν εξατομικευμένες και ολοκληρωμένες στρατηγικές και να προσδιορίσουν σχετικά έργα για την κατάρτιση, την προσέλκυση και τη διατήρηση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Θα παρασχεθεί στήριξη σε περιφέρειες που θα επιλεγούν για την πιλοτική εφαρμογή βάσει ανοικτής πρόσκλησης.
2. Μιανέα πρωτοβουλία με τίτλο «Έξυπνη προσαρμογή των περιφερειών στη δημογραφική μετάβαση» θα ξεκινήσει το 2023 για να βοηθήσει τις περιφέρειες με υψηλότερα ποσοστά εξόδου των νέων να προσαρμοστούν στη δημογραφική μετάβαση και να επενδύσουν στην ανάπτυξη ταλέντων μέσω εξατομικευμένων τοποκεντρικών πολιτικών. Οι επωφελούμενες περιφέρειες θα επιλεγούν βάσει ανοικτής πρόσκλησης.
3. ΤοΜέσο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) θα στηρίξει τα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματος στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του TSI 2023, με μεταρρυθμίσεις σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, της έλλειψης δεξιοτήτων και για την ανταπόκριση στις ανάγκες της τοπικής αγοράς.
4. Τα προγράμματαπολιτικής συνοχής και οι διαπεριφερειακές επενδύσεις στην καινοτομία θα προωθήσουν την καινοτομία και τις ευκαιρίες για θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης και, ως εκ τούτου, θα συμβάλουν στη βελτίωση των δυνατοτήτων διατήρησης και προσέλκυσης ταλαντούχων ατόμων στις περιφέρειες αυτές.
5. Μιανέα πρόσκληση για καινοτόμες δράσεις θα δρομολογηθεί στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας» με στόχο τη δοκιμή τοποκεντρικών λύσεων που προτείνονται από πόλεις σε κατάσταση συρρίκνωσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ανάπτυξης, διατήρησης ή προσέλκυσης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
6. Οι πρωτοβουλίες της ΕΕπου στηρίζουν την ανάπτυξη ταλέντων θα παρατίθενται σε ειδική ιστοσελίδα. Αυτό θα διευκολύνει την πρόσβαση των ενδιαφερόμενων περιφερειών σε πληροφορίες σχετικά με τις ενωσιακές πολιτικές σε τομείς όπως η έρευνα και η καινοτομία, η κατάρτιση, η εκπαίδευση και η κινητικότητα των νέων.
7. Ανταλλαγή εμπειριών και διάδοση ορθών πρακτικών: οι περιφέρειες θα έχουν τη δυνατότητα να συγκροτήσουν θεματικές και περιφερειακές ομάδες εργασίας για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων επαγγελματικών ή εδαφικών προκλήσεων.
8. Οι αναλυτικές γνώσειςπου απαιτούνται για την υποστήριξη και τη διευκόλυνση τεκμηριωμένων πολιτικών για την περιφερειακή ανάπτυξη και τη μετανάστευση θα αναπτυχθούν περαιτέρω.

Αξιοποίηση ταλέντων μέσω υφιστάμενων κονδυλίων και πρωτοβουλιών της ΕΕ

Η ανακοίνωση υπογραμμίζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο τα υφιστάμενα μέσα και οι πολιτικές της ΕΕ μπορούν να στηρίξουν την οικονομική αναζωογόνηση και την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων για την προσέλκυση δραστηριοτήτων υψηλού δυναμικού στις πληγείσες περιφέρειες, μεταξύ άλλων μέσω της καθοδήγησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Μεταξύ αυτών είναι το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας που περιλαμβάνει την πρωτοβουλία για ταλέντα στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας, μια συγκεκριμένη εμβληματική πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του χάσματος ταλέντων στους τομείς υπερπροηγμένης τεχνολογίας με την ενσωμάτωση όλων των περιφερειών της Ευρώπης.

Η ανακοίνωση τονίζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική συνοχής βοηθά και θα συνεχίσει να βοηθά τις εν λόγω περιφέρειες να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους, να αναβαθμίσουν την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες, να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών μέσω ειδικών τοποκεντρικών στρατηγικών.

Τέλος, παρέχει πολλά παραδείγματα εθνικών και περιφερειακών πρωτοβουλιών και βέλτιστων πρακτικών που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις διαρθρωτικές προκλήσεις σε τοπικό πλαίσιο, ενισχύοντας την ελκυστικότητα των περιφερειών για τα ταλαντούχα άτομα. Για τη διευκόλυνση της αμοιβαίας μάθησης, η Επιτροπή εξακολουθεί να συνεργάζεται με τις εθνικές αρχές για τη χαρτογράφηση των σοβαρότερων δημογραφικών προκλήσεων που αυτές έχουν εντοπίσει, καθώς και παραδείγματα πολιτικών και έργων που αποσκοπούν στη διαχείριση των επιπτώσεων της δημογραφικής αλλαγής.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή θα υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας ανακοίνωσης.

Ιστορικό

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής είναι το κλειδί για την οικοδόμηση μιας δικαιότερης και ανθεκτικότερης κοινωνίας. Δεδομένου ότι η συνεχιζόμενη δημογραφική μετάβαση επηρεάζει διάφορους τομείς πολιτικής, απαιτεί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να συμμετέχουν σε πολύπλοκο συντονισμό με τη συμμετοχή όλων των σχετικών φορέων σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Μολονότι οι περισσότεροι από τους μοχλούς πολιτικής για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων παραμένουν σε εθνικό επίπεδο, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη, στις προτάσεις πολιτικής της, τις επιπτώσεις και τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής.

Η Επιτροπή ενέκρινε ήδη την έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής στην Ευρώπη το 2020, η οποία άνοιξε τον δρόμο για περαιτέρω πρωτοβουλίες το 2021 με την υιοθέτηση της Πράσινης Βίβλου για τη γήρανση και του μακροπρόθεσμου οράματος για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ με ορίζοντα το 2040.

Μεταξύ των πλέον πρόσφατων πρωτοβουλιών σε επίπεδο ΕΕ που στηρίζουν τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση των δημογραφικών αλλαγών σε διάφορους τομείς και κλάδους είναι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα με τις συστάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας μακροχρόνια φροντίδα και την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, την ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά, τη δέσμη μέτρων για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων, τη σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την αποτελεσματική ενεργό στήριξη της απασχόλησης, τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, τη δέσμη μέτρων για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και την πρόσφατη πρόταση να ανακηρυχθεί το 2023 Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, καθώς και την ανακοίνωση για την αξιοποίηση των ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης που εγκρίθηκε σήμερα.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ι Η γωνιά του Τύπου (https://bit.ly/3XO4BXt)