The European Union faces the risk of further gas supply cuts from Russia, due to the Kremlin’s weaponisation of gas exports, with almost half of our Member States already affected by reduced deliveries.  Taking action now can reduce both the risk and the costs for Europe in case of further or full disruption, strengthening European energy resilience.

The Commission is therefore proposing a new legislative tool and a European Gas Demand Reduction Plan, to reduce gas use in Europe by 15% until next spring. All consumers, public administrations, households, owners of public buildings, power suppliers and industry can and should take measures to save gas. The Commission will also accelerate work on supply diversification, including joint purchasing of gas to strengthen the EU’s possibility of sourcing alternative gas deliveries.

The Commission is proposing a new Council Regulation on Coordinated Demand Reduction Measures for Gas, based on Article 122 of the Treaty. The new Regulation would set a target for all Member States to reduce gas demand by 15% between 1 August 2022 and 31 March 2023. The new Regulation would also give the Commission the possibility to declare, after consulting Member States, a ‘Union Alert’ on security of supply, imposing a mandatory gas demand reduction on all Member States. The Union Alert can be triggered when there is a substantial risk of a severe gas shortage or an exceptionally high gas demand. Member States should update their national emergency plans by the end of September to show how they intend to meet the reduction target, and should report to the Commission on progress every two months. Member States requesting solidarity gas supplies will be required to demonstrate the measures they have taken to reduce demand domestically.

To help Member States deliver the necessary demand reductions, the Commission has also adopted a European Gas Demand Reduction Plan which sets out measures, principles and criteria for coordinated demand reduction. The Plan focuses on substitution of gas with other fuels, and overall energy savings in all sectors. It aims to safeguard supply to households and essential users like hospitals, but also industries that are decisive for the provision of essential products and services to the economy, and for EU supply chains and competitiveness. The Plan provides guidelines for Member States to take into account when planning curtailment.

Energy saved in summer is energy available for winter

By substituting gas with other fuels and saving energy this summer, more gas can be stored for winter. Acting now will reduce the negative GDP impact, by avoiding unplanned actions in a crisis situation later. Early steps also spread out the efforts over time, ease market concerns and price volatility, and allow for a better design of targeted, cost-effective measures protecting industry.

The Gas Demand Reduction Plan proposed by the Commission is based on consultations with Member States and industry. A wide range of measures are available to reduce gas demand. Before considering curtailments, Member States should exhaust all fuel substitution possibilities, non-mandatory savings schemes and alternative energy sources. Where possible, priority should be given to switching to renewables or cleaner, less carbon-intensive or polluting options. However, switching to coal, oil or nuclear may be necessary as a temporary measure, as long as it avoids long term carbon lock-in. Market-based measures can mitigate the risks to society and the economy. For example, Member States could launch auction or tender systems to incentivise energy reduction by industry. Member States may offer support in line with the amendment of the State aid Temporary Crisis Framework, adopted by the Commission today.

Another important pillar of energy saving is the reduction of heating and cooling. The Commission urges all Member States to launch public awareness campaigns to promote the reduction of heating and cooling on a broad scale, and to implement the EU ‘Save Energy Communication’, containing numerous options for short-term savings. To set an example, Member States could mandate a targeted lowering of heating and cooling in buildings operated by public authorities.

The Demand Reduction Plan will also help Member States identify and prioritise, within their “non-protected” consumer groups, the most critical customers or installations based on overall economic considerations and the following criteria:

•  Societal criticality – sectors including health, food, safety, security, refineries and defence, as well as the provision of environmental services;
• Cross-border supply chains – sectors or industries providing goods and services critical to the smooth functioning of EU supply chains;
• Damage to installations – to avoid that they could not resume production without significant delays, repairs, regulatory approval and costs;
• Gas reduction possibilities and product/component substitution – the extent to which industries can switch to imported components/products and the extent to which demand for products or components may be met through imports.

Background: What the EU has done to secure its energy supply

Following the Russian invasion of Ukraine, the Commission adopted the REPowerEU Plan to end the EU’s dependence on Russian fossil fuels as soon as possible. REPowerEU sets out measures on diversification of energy suppliers, energy savings and energy efficiency, and an accelerated roll-out of renewable energy. The EU has also adopted new legislation requiring EU underground gas storage to be filled to 80% of capacity by 1 November 2022 to ensure supply for the coming winter. In this context, the Commission has carried out an in-depth review of national preparedness plans to face possible major supply disruptions.

The Commission has set up the EU Energy Platform to aggregate energy demand at the regional level and facilitate future joint purchasing of both gas and green hydrogen, to ensure the best use of infrastructure so that gas flows to where it is most needed, and to reach out to international supply partners. Five regional groups of Member States have already been initiated within the Platform, and a dedicated task force has been created within the Commission to support the process. The EU is succeeding in diversifying away from Russian gas imports thanks to higher LNG and pipeline imports from other suppliers. In the first half of 2022, non-Russian LNG imports rose by 21 billion cubic metres (bcm) as compared to the same period last year. Non-Russian pipeline imports also grew by 14 bcm from Norway, Azerbaijan, the United Kingdom and North Africa.

Since long before the Russian invasion of Ukraine, the EU has been building a clean and interconnected energy system, focused on increasing the share of domestically-produced renewable energy, phasing out imported fossil fuels, and ensuring connections and solidarity between Member States in the event of any supply interruptions.

By progressively eliminating our dependence on fossil fuel sources and by reducing the EU’s overall energy consumption through increased energy efficiency, the European Green Deal and Fit for 55 package strengthen the EU’s security of supply. Building upon these proposals, REPowerEU aims to accelerate the instalment of renewable energy across the EU and the deployment of energy efficiency investments. Over 20% of the EU’s energy currently comes from renewables, and the Commission has proposed to more than double this to at least 45% by 2030. Since the beginning of the year an estimated additional 20 GW of renewable energy capacity have been added. This is the equivalent of more than 4 bcm of natural gas.

Through our investments in LNG terminals and gas interconnectors, every Member State can now receive gas supplies from at least two sources, and reverse flows are possible between neighbours. Under the Gas Security of Supply Regulation, Member States must have in place national preventive action plans and emergency plans, and a solidarity mechanism guarantees supply to ‘protected customers’ in neighbouring countries in a severe emergency.

Source: European Commission I Press corner (https://bit.ly/3Ow3t5Q)

 

Εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα: Η Επιτροπή προτείνει σχέδιο μείωσης της ζήτησης αερίου προκειμένου να προετοιμαστεί η ΕΕ για περικοπές του εφοδιασμού

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει κίνδυνο νέων περικοπών του εφοδιασμού με αέριο από τη Ρωσία, λόγω της επιλογής του Κρεμλίνου να χρησιμοποιεί τις εξαγωγές αερίου ως όπλο. Σχεδόν τα μισά από τα κράτη μέλη έχουν ήδη πληγεί από μειωμένες παραδόσεις.  Με την ανάληψη δράσης τώρα, η Ευρώπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο και το κόστος σε περίπτωση νέας ή πλήρους διακοπής του εφοδιασμού με αέριο, και να ενισχύσει έτσι την ενεργειακή ανθεκτικότητά της.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή προτείνει ένα νέo νομοθετικό εργαλείο και ένα ευρωπαϊκό σχέδιο μείωσης της ζήτησης αερίου, με σκοπό τη μείωση της χρήσης αερίου στην Ευρώπη κατά 15% έως την επόμενη άνοιξη. Όλοι οι καταναλωτές, οι δημόσιες διοικήσεις, τα νοικοκυριά, οι ιδιοκτήτες δημόσιων κτιρίων, οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και η βιομηχανία μπορούν και πρέπει να λάβουν μέτρα για την εξοικονόμηση αερίου. Η Επιτροπή θα επιταχύνει επίσης τις εργασίες για διαφοροποίηση του εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της από κοινού αγοράς αερίου, ώστε να ενισχυθεί η δυνατότητα της ΕΕ να προμηθεύεται αέριο από εναλλακτικές πηγές.

Η Επιτροπή προτείνει νέο κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με τα συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης αερίου, με βάση το άρθρο 122 της Συνθήκης. Ο νέος κανονισμός θέτει ως στόχο για όλα τα κράτη μέλη τη μείωση της ζήτησης αερίου κατά 15% μεταξύ της 1ης Αυγούστου 2022 και της 31ης Μαρτίου 2023. Ο νέος κανονισμός θα δώσει επίσης στην Επιτροπή τη δυνατότητα να κηρύξει, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη, «κατάσταση επιφυλακής στην Ένωση» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, επιβάλλοντας υποχρεωτική μείωση της ζήτησης αερίου σε όλα τα κράτη μέλη. Η κατάσταση επιφυλακής στην Ένωση μπορεί να ενεργοποιηθεί όταν υφίσταται ουσιαστικός κίνδυνος σημαντικής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλή ζήτηση αερίου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης έως το τέλος Σεπτεμβρίου στα οποία θα παρουσιάζουν τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να επιτύχουν τον στόχο μείωσης και θα πρέπει να υποβάλλουν έκθεση προόδου στην Επιτροπή κάθε δύο μήνες. Τα κράτη μέλη που ζητούν εφοδιασμό με αέριο με βάση την αρχή της αλληλεγγύης θα πρέπει να παραθέσουν τα μέτρα που έχουν λάβει για τη μείωση της εγχώριας ζήτησης.

Για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν τις αναγκαίες μειώσεις της ζήτησης, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης ευρωπαϊκό σχέδιο μείωσης της ζήτησης αερίου, το οποίο καθορίζει τα μέτρα, τις αρχές και τα κριτήρια για συντονισμένη μείωση της ζήτησης. Το σχέδιο επικεντρώνεται στην υποκατάσταση του αερίου με άλλα καύσιμα και στη συνολική εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς. Αποσκοπεί στη διασφάλιση του εφοδιασμού των νοικοκυριών και των βασικών χρηστών, όπως τα νοσοκομεία, αλλά και των κλάδων που είναι καθοριστικής σημασίας για την παροχή βασικών προϊόντων και υπηρεσιών στην οικονομία, καθώς και για τις αλυσίδες εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Το σχέδιο παρέχει κατευθυντήριες γραμμές τις οποίες τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των περιορισμών.

Η ενέργεια που εξοικονομείται το καλοκαίρι είναι η ενέργεια που είναι διαθέσιμη για τον χειμώνα

Υποκαθιστώντας το αέριο με άλλα καύσιμα και εξοικονομώντας ενέργεια φέτος το καλοκαίρι, μπορούμε να αποθηκεύσουμε περισσότερο αέριο τον χειμώνα. Αναλαμβάνοντας δράση τώρα θα μειώσουμε τον αρνητικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ και θα αποφύγουμε τις μη προγραμματισμένες δράσεις που θα πρέπει να αναλάβουμε αργότερα σε κατάσταση κρίσης. Η λήψη έγκαιρων μέτρων θα επιτρέψει επίσης την κατανομή των προσπαθειών σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, την άμβλυνση των ανησυχιών της αγοράς και της αστάθειας των τιμών, καθώς και έναν καλύτερο σχεδιασμό στοχευμένων και οικονομικά αποδοτικών μέτρων για την προστασία της βιομηχανίας.

Το σχέδιο μείωσης της ζήτησης αερίου που προτείνει η Επιτροπή βασίζεται σε διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία. Για τη μείωση της ζήτησης αερίου είναι διαθέσιμο ένα ευρύ φάσμα μέτρων. Πριν από την εξέταση των μέτρων περιορισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες της υποκατάστασης καυσίμων, των μη υποχρεωτικών προγράμματων εξοικονόμησης και της χρήσης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή σε καθαρότερες, χαμηλότερης έντασης άνθρακα ή λιγότερο ρυπογόνες επιλογές. Ωστόσο, η μετάβαση στον άνθρακα, το πετρέλαιο ή την πυρηνική ενέργεια ενδέχεται να είναι αναγκαία ως μεταβατικό μέτρο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποφευχθεί ο μακροχρόνιος εγκλωβισμός στη χρήση άνθρακα. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να δρομολογήσουν συστήματα δημοπρασιών ή διαγωνισμών προκειμένου να παρέχουν κίνητρα στη βιομηχανία να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας. Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στήριξη σύμφωνα με την τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις που ενέκρινε σήμερα η Επιτροπή.

Ένας άλλος σημαντικός πυλώνας της εξοικονόμησης ενέργειας είναι η μείωση της θέρμανσης και της ψύξης. Η Επιτροπή καλεί επιτακτικά όλα τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού για την προώθηση της μείωσης της θέρμανσης και της ψύξης σε ευρεία κλίμακα, και να εφαρμόσουν την ανακοίνωση της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία περιέχει πολυάριθμες επιλογές για βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση. Για να δώσουν το καλό παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να επιβάλουν στοχευμένη μείωση της χρήσης θέρμανσης και ψύξης σε κτίρια των οποίων τη λειτουργία έχουν αναλάβει δημόσιες αρχές.

Το σχέδιο μείωσης της ζήτησης θα βοηθήσει επίσης τα κράτη μέλη να εντοπίσουν και να δώσουν προτεραιότητα, στο πλαίσιο των «μη προστατευόμενων» ομάδων καταναλωτών τους, στους πιο κρίσιμους πελάτες ή εγκαταστάσεις, με βάση γενικές οικονομικές εκτιμήσεις και τα ακόλουθα κριτήρια:

•  Κοινωνική κρισιμότητα — τομείς όπως η υγεία, τα τρόφιμα, η ασφάλεια, η προστασία, τα διυλιστήρια και η άμυνα, καθώς και η παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών.
• Διασυνοριακές αλυσίδες εφοδιασμού — τομείς ή βιομηχανίες που παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού της ΕΕ.
• Ζημίες στις εγκαταστάσεις – προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να ξεκινήσουν εκ νέου την παραγωγή χωρίς σημαντικές καθυστερήσεις, επισκευές, κανονιστική έγκριση και κόστος.
• Δυνατότητες μείωσης της κατανάλωσης αερίου και υποκατάσταση προϊόντων/συστατικών στοιχείων — βαθμός στον οποίο οι βιομηχανίες μπορούν να στραφούν σε εισαγόμενα συστατικά στοιχεία/προϊόντα και βαθμός στον οποίο η ζήτηση προϊόντων ή συστατικών στοιχείων μπορεί να καλυφθεί μέσω των εισαγωγών.

Ιστορικό: Μέτρα που έλαβε η ΕΕ για να διασφαλίσει τον ενεργειακό εφοδιασμό της

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο REPowerEU προκειμένου να τερματιστεί η εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό. Το REPowerEU καθορίζει μέτρα για τη διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, καθώς και για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ΕΕ έχει επίσης θεσπίσει νέα νομοθεσία με την οποία απαιτείται η κάλυψη της υπόγειας αποθήκευσης αερίου της ΕΕ στο 80 % της δυναμικότητας έως την 1η Νοεμβρίου 2022, ώστε να εξασφαλιστεί ο εφοδιασμός για τον επόμενο χειμώνα. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προέβη σε εμπεριστατωμένη εξέταση των εθνικών σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση πιθανών σοβαρών διαταραχών του εφοδιασμού.

Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει την ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ με σκοπό τη συγκέντρωση της ζήτησης ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο και τη διευκόλυνση της μελλοντικής κοινής αγοράς αερίου και πράσινου υδρογόνου, τη διασφάλιση της βέλτιστης χρήσης των υποδομών, ώστε το αέριο να διοχετεύεται εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαίο, και την ανάπτυξη επαφών με τους διεθνείς εταίρους εφοδιασμού. Πέντε περιφερειακές ομάδες κρατών μελών έχουν ήδη δημιουργηθεί στο πλαίσιο της πλατφόρμας και έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας εντός της Επιτροπής για τη στήριξη της διαδικασίας. Η ΕΕ επιτυγχάνει τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού με εισαγωγές αερίου εκτός Ρωσίας χάρη στην αύξηση των εισαγωγών ΥΦΑ και των εισαγωγών μέσω αγωγών από άλλους προμηθευτές. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι εισαγωγές ΥΦΑ εκτός Ρωσίας αυξήθηκαν κατά 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Οι εισαγωγές μέσω μη ρωσικών αγωγών αυξήθηκαν επίσης κατά 14 bcm από τη Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βόρεια Αφρική.

Πολύ πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ δημιούργησε ένα καθαρό και διασυνδεδεμένο ενεργειακό σύστημα, το οποίο επικεντρώνεται στην αύξηση του μεριδίου της εγχώρια παραγόμενης ανανεώσιμης ενέργειας, στη σταδιακή κατάργηση των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων και στη διασφάλιση των συνδέσεων και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση διακοπών του εφοδιασμού.

Με τη σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησής μας από πηγές ορυκτών καυσίμων και τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ μέσω της αυξημένης ενεργειακής απόδοσης, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % ενισχύουν την ασφάλεια του εφοδιασμού της ΕΕ. Το σχέδιο REPowerEU, το οποίο βασίζεται σε αυτές τις προτάσεις, αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ και της ανάπτυξης επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση. Επί του παρόντος, πάνω από το 20 % της ενέργειας της ΕΕ προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, και η Επιτροπή πρότεινε να υπερδιπλασιαστεί το ποσοστό αυτό ώστε να φτάσει τουλάχιστον το 45 % έως το 2030. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από την αρχή του έτους, η δυναμικότητα ανανεώσιμης ενέργειας αυξήθηκε κατά επιπλέον 20 GW. Αυτό ισοδυναμεί με περισσότερο από 4 bcm φυσικού αερίου.

Μέσω των επενδύσεών μας σε τερματικούς σταθμούς ΥΦΑ και γραμμές διασύνδεσης αερίου, κάθε κράτος μέλος μπορεί πλέον να εφοδιάζεται με αέριο από τουλάχιστον δύο πηγές, ενώ είναι εφικτές οι αντίστροφες ροές μεταξύ γειτόνων. Σύμφωνα με τον κανονισμό για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο, τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν εθνικά σχέδια προληπτικής δράσης και σχέδια έκτακτης ανάγκης, και σε σοβαρές περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ένας μηχανισμός αλληλεγγύης εγγυάται τον εφοδιασμό των «προστατευόμενων πελατών» σε γειτονικές χώρες.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ι Η γωνιά του Τύπου (https://bit.ly/3J14Msg)