Higher education: making EU's universities ready for the future through deeper transnational cooperation

Posted 25-Jan-2022

Higher education: making EU's universities ready for the future through deeper transnational cooperation

The two new initiatives adopted, a European strategy for universities and a Commission proposal for a Council Recommendation on building bridges for effective European higher education cooperation, will support universities in this endeavour.

Today, European society needs the contribution of universities and other higher education institutions more than ever. Europe is facing major challenges such as climate change, the digital transformation and aging population, at a time when it is hit by the biggest global health crisis in a century and its economic fall-out. Universities, and the entire higher education sector, have a unique position at the crossroads of education, research and innovation, in shaping sustainable and resilient economies, and in making the European Union greener, more inclusive and more digital.

The European strategy for universities

Europe is home to close to 5,000 higher education institutions, 17.5 million tertiary education students, 1.35 million people teaching in tertiary education and 1.17 million researchers. This strategy intends to support and enable all universities in Europe to adapt to changing conditions, to thrive and to contribute to Europe's resilience and recovery. It proposes a set of important actions, to support Europe's universities towards achieving four objectives:

Strengthen the European dimension of higher education and research;
Consolidate universities as lighthouses of our European way of life with supporting actions focusing on academic and research careers, quality and relevance for future-proof skills, diversity, inclusion, democratic practices, fundamental rights and academic values;
Empower universities as key actors of change in the twin green and digital transition;
Reinforce universities as drivers of EU's global role and leadership.

Building bridges for effective European higher education cooperation

The Commission proposal for a Council Recommendation aims to enable European higher education institutions to cooperate closer and deeper, to facilitate the implementation of joint transnational educational programmes and activities, pooling capacity and resources, or awarding joint degrees. It is an invitation to Member States to take action and create appropriate conditions at national level for enabling such closer and sustainable transnational cooperation, more effective implementation of joint educational and research activities and the European Higher Education Area (Bologna) tools. It will facilitate the flow of knowledge and build a stronger link between education, research and innovative industrial communities. The objective is notably to support the provision of high-quality life-long learning opportunities for everyone with a focus on the most needed skills and competences to face today's economic and societal demands.

Making it happen: four flagship initiatives

The European dimension in higher education and research will be boosted by four flagships initiatives by mid-2024:

Expand to 60 European Universities with more than 500 higher education institutions by mid-2024, with an Erasmus+ indicative budget totalling €1.1 billion for 2021-2027. The aim is to develop and share a common long-term structural, sustainable and systemic cooperation on education, research and innovation, creating European inter-university campuses where students, staff and researchers from all parts of Europe can enjoy seamless mobility and create new knowledge together, across countries and disciplines.
Work towards a legal statute for alliances of higher education institutions to allow them to pool resources, capacities and their strengths, with an Erasmus+ pilot as of 2022.
Work towards a joint European degree to recognise the value of transnational experiences in the higher education qualification the students obtain and cut the red tape for delivering joint programmes.
Scale-up the European Student Card initiative by deploying a unique European Student Identifier available to all mobile students in 2022 and to all students in universities in Europe by mid-2024, to facilitate mobility at all levels.

Next Steps

Coordination of efforts between the EU, Member States, regions, civil society and the higher education sector is key to make the European strategy for universities a reality. The Commission invites the Council, Member States and universities to discuss on this policy agenda and work jointly towards future-proof universities.

The Commission proposal for a Council recommendation on building bridges for effective European higher education cooperation will be discussed with Member States. Once adopted by the Council, the Commission will support Member States and relevant partners in implementing this Council Recommendation.

Background

The Commission announced its intention to initiate the co-creation of a transformation agenda for higher education in its Communication on Achieving the European Education Area by 2025 and its Communication on a new European Research Area. The Council Conclusions on the New European Research Area, adopted on 1 December 2020, stress “that stronger synergies and interconnections between the ERA, the EHEA and the higher education related elements of the European Education Area (EEA), are to be developed”. In its Resolution of 26 February 2021 on ‘a strategic framework for European cooperation in education and training towards the European Education Area and beyond (2021-2030)', the Council has identified the establishment of an agenda for higher education transformation as a concrete action in the priority area of higher education.

The ERA Policy Agenda annexed to the Council Conclusions on the Future Governance of the European Research Area, adopted on 26 November 2021, support actions relevant for universities including a dedicated action on empowering higher education institutions to develop in line with the European Research Area and in synergy with the European Education Area.

Source: European Commission I Press Corner (https://bit.ly/340JB9e)

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: προετοιμασία των πανεπιστημίων της ΕΕ για το μέλλον μέσω βαθύτερης διακρατικής συνεργασίας

Η ευρωπαϊκή κοινωνία χρειάζεται σήμερα περισσότερο από ποτέ τη συμβολή των πανεπιστημίων και των άλλων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η γήρανση του πληθυσμού, σε μια εποχή κατά την οποία πλήττεται από τη μεγαλύτερη παγκόσμια κρίση του τελευταίου αιώνα στον τομέα της υγείας και από τις οικονομικές επιπτώσεις της εν λόγω κρίσης. Τα πανεπιστήμια, και ολόκληρος ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κατέχουν εξέχουσα θέση στο σημείο τομής της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, στη διαμόρφωση βιώσιμων και ανθεκτικών οικονομιών, και σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση πιο πράσινη, πιο συμπεριληπτική και πιο ψηφιακή.

Οι δύο νέες πρωτοβουλίες που εγκρίθηκαν, μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια και μια πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία γεφυρών για μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, θα στηρίξουν τα πανεπιστήμια στην προσπάθεια αυτή.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια

Η Ευρώπη φιλοξενεί περίπου 5.000 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 17,5 εκατομμύρια φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 1,35 εκατομμύρια διδάσκοντες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και 1,17 εκατομμύρια ερευνητές. Στόχος της στρατηγικής αυτής είναι να στηρίξει και να δώσει τη δυνατότητα σε όλα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, να ευδοκιμήσουν και να συμβάλουν στην ανθεκτικότητα και την ανάκαμψη της Ευρώπης. Προτείνει μια σειρά σημαντικών δράσεων για τη στήριξη των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στην επίτευξη τεσσάρων στόχων:

ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας,
εδραίωση των πανεπιστημίων ως φάρων του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, με υποστηρικτικές δράσεις που εστιάζουν στην ακαδημαϊκή και ερευνητική σταδιοδρομία, στην ποιότητα και συνάφεια δεξιοτήτων διαχρονικής αξίας, στην πολυμορφία, στην ένταξη, στις δημοκρατικές πρακτικές, στα θεμελιώδη δικαιώματα και στις ακαδημαϊκές αξίες,
ενδυνάμωση των πανεπιστημίων ως βασικών παραγόντων αλλαγής στη διττή —πράσινη και ψηφιακή— μετάβαση,
ενίσχυση των πανεπιστημίων ως κινητήριων δυνάμεων του ηγετικού ρόλου της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Δημιουργία γεφυρών για αποτελεσματική ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Η πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα στα ευρωπαϊκά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να συνεργαστούν στενότερα και πιο πολύπλευρα και να διευκολύνει την υλοποίηση κοινών διακρατικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων, τη συγκέντρωση ικανοτήτων και πόρων και τη χορήγηση κοινών πτυχίων. Πρόκειται για μια πρόσκληση προς τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση και να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να καταστεί δυνατή αυτή η στενότερη και βιώσιμη διακρατική συνεργασία και η αποτελεσματικότερη υλοποίηση κοινών εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων, και προκειμένου να αξιοποιηθούν τα εργαλεία του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Μπολόνια). Θα διευκολύνει τη ροή γνώσεων και θα δημιουργήσει ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ των κοινοτήτων της εκπαίδευσης, της έρευνας και της βιομηχανικής καινοτομίας. Στόχος είναι κυρίως να υποστηριχθεί η παροχή ευκαιριών διά βίου μάθησης υψηλής ποιότητας για όλους, με έμφαση στις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται περισσότερο για την αντιμετώπιση των σημερινών οικονομικών και κοινωνικών απαιτήσεων.

Από τη θεωρία στην πράξη: τέσσερις εμβληματικές πρωτοβουλίες

Η ευρωπαϊκή διάσταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας θα ενισχυθεί με 4 εμβληματικές πρωτοβουλίες έως τα μέσα του 2024:

Διεύρυνση σε 60 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια με περισσότερα από 500 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έως τα μέσα του 2024, με ενδεικτικό προϋπολογισμό Erasmus+ συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027. Στόχος είναι η ανάπτυξη και αξιοποίηση κοινής μακροπρόθεσμης διαρθρωτικής, βιώσιμης και συστημικής συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, με τη δημιουργία ευρωπαϊκών διαπανεπιστημιακών πανεπιστημιουπόλεων, όπου φοιτητές, προσωπικό και ερευνητές από όλα τα μέρη της Ευρώπης θα μπορούν να απολαμβάνουν ανεμπόδιστη κινητικότητα και να δημιουργούν από κοινού νέες γνώσεις σε διακρατικό και διεπιστημονικό επίπεδο.
Επιδίωξη θέσπισης νομικού καθεστώτος για τους συνασπισμούς ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να μπορούν να συγκεντρώνουν πόρους, ικανότητες και πλεονεκτήματα, με ένα πιλοτικό πρόγραμμα Erasmus+ από το 2022.
Επιδίωξη δημιουργίας κοινού ευρωπαϊκού πτυχίου για την αναγνώριση της αξίας των διακρατικών εμπειριών στον τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που λαμβάνουν οι φοιτητές και μείωση της γραφειοκρατίας για την υλοποίηση κοινών προγραμμάτων.
Αναβάθμιση της πρωτοβουλίας για την ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα με χρήση ενός μοναδικού ευρωπαϊκού κωδικού αναγνώρισης φοιτητή, που θα προσφερθεί σε όλους τους μετακινούμενους φοιτητές το 2022 και σε όλους τους φοιτητές των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων έως τα μέσα του 2024, ώστε να διευκολυνθεί η κινητικότητα σε όλα τα επίπεδα.

Επόμενα βήματα

Ο συντονισμός των προσπαθειών μεταξύ της ΕΕ, των κρατών μελών, των περιφερειών, της κοινωνίας των πολιτών και του τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα πανεπιστήμια. Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και τα πανεπιστήμια να συζητήσουν σχετικά με το εν λόγω θεματολόγιο πολιτικής και να εργαστούν από κοινού για πανεπιστήμια που θα είναι ανθεκτικά στις μελλοντικές εξελίξεις.

Η πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία γεφυρών για αποτελεσματική ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα συζητηθεί με τα κράτη μέλη. Αφού εγκριθεί από το Συμβούλιο η πρόταση αυτή, η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη και τους σχετικούς εταίρους στην εφαρμογή της.

Ιστορικό

Η Επιτροπή κοινοποίησε την πρόθεσή της να δρομολογήσει τη συνδημιουργία ενός θεματολογίου μετασχηματισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ανακοίνωσή της σχετικά με την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 και στην ανακοίνωσή της για τον νέο Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τον νέο Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, που εγκρίθηκαν την 1η Δεκεμβρίου 2020, τονίζεται ότι «πρέπει να αναπτυχθούν ισχυρότερες συνέργειες και διασυνδέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης που σχετίζονται με την τριτοβάθμια εκπαίδευση». Στο ψήφισμά του της 26ης Φεβρουαρίου 2021 περί στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού (2021-2030), το Συμβούλιο προσδιόρισε τη θέσπιση θεματολογίου για τον μετασχηματισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως συγκεκριμένη δράση στον τομέα προτεραιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το θεματολόγιο πολιτικής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας που προσαρτάται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη μελλοντική διακυβέρνηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, τα οποία εγκρίθηκαν στις 26 Νοεμβρίου 2021, στηρίζει δράσεις που αφορούν τα πανεπιστήμια, συμπεριλαμβανομένης ειδικής δράσης για την ενδυνάμωση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να αναπτυχθούν παράλληλα με τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας και σε συνέργεια με τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ι Η γωνιά του Τύπου (https://bit.ly/3nUxce1)